Μετακομίζουν σε οικισμούς οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί

17-10-2013

Περισσότεροι από 200.000 ιδιοκτήτες, μέλη ενεργών οικοδομικών συνεταιρισμών, θα παραδώσουν στο Δημόσιο τις δασικές εκτάσεις -υπολογίζονται άνω των 220.000 στρεμμάτων- που κατέχουν σε όλη την Ελλάδα και θα πάρουν δικαίωμα δόμησης σε νέες, επίσης δημόσιες, εκτάσεις, τόσο στον πυρήνα όσο και στην ευρύτερη περιοχή μικρών οικισμών.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος θεσμοθετεί κατά προτεραιότητα ως Ζώνες Συγκέντρωσης Συντελεστή Δόμησης περίπου 2.000 οικισμούς της χώρας, που σύμφωνα με την απογραφή της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής του 2011 έχουν λιγότερους από 200 μόνιμους κατοίκους, ώστε να υποδεχθούν τα δικαιώματα δόμησης των περίπου 250 ενεργών οικοδομικών συνεταιρισμών της χώρας.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος, με πρωτοβουλίες του αναπληρωτή υπουργού Στ. Καλαφάτη επιχειρεί να συνδυάσει την προώθηση λύσης στο πολύπλοκο και ακανθώδες θέμα των οικοδομικών συνεταιρισμών με μία προσπάθεια αναζωογόνησης και ανοικοδόμησης των μικρών οικισμών, που εμφανίζουν τις τελευταίες δεκαετίες εικόνα συρρίκνωσης και εγκατάλειψης.

Η λύση για τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς προωθείται με τρεις διαχοχικές νομοθετικές πρωτοβουλίες του υπουργείου Περιβάλλοντος, ως εξής:
1.Με τη λειτουργία της «Τράπεζας γης», που έχει ήδη θεσμοθετηθεί με το νόμο 4178/13, για τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων. Προβλέπεται ότι τα μέλη των οικοδομικών συνεταιρισμών, που κατέχουν δασικές εκτάσεις μπορούν μεταφέροντας τα δικαιώματα δόμησης να χτίζουν με ανταλλαγή εκτάσεων και διαδικασίες ιδιωτικής πολεοδόμησης.
2.Με τις «Δημόσιες γαίες», οι οποίες μέσω του μηχανισμού της «Τράπεζας γης» μπορούν να ανταλλάσσονται με δάση και δασικές εκτάσεις, ώστε να υπάρξει πολεοδομική λύση για τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς. Σύμφωνα με το δασικό νομοσχέδιο, που προωθείται για ψήφιση στη Βουλή, οι «δημόσιες γαίες» και ιδιαίτερα οι χορτολιβαδικές εκτάσεις επιτρέπεται πλέον να χρησιμοποιούνται και για πολεοδόμηση, όταν πρόκειται για επεκτάσεις σχεδίων πόλεων των 12.500 υφιστάμενων μικρών οικισμών και οικισμών προ του 1923.

Πρόκειται για εκτάσεις δημόσιας γης συνολικής επιφάνειας άνω των 18 εκατ. στρεμμάτων, κυρίως χορτολιβαδικές, βραχώδεις, πετρώδεις και άλλες μέχρι τώρα μη αξιοποιήσιμες εκτάσεις, οι οποίες εντάσσονται στη νέα κατηγορία, που ονομάζεται «δημόσιες γαίες».

Αυτές οι εκτάσεις, που αντιπροσωπεύουν το 13,6% της επιφάνειας της χώρας, βγαίνουν από το καθεστώς αυστηρής προστασίας της δασικής νομοθεσίας και προσφέρονται με τυπικούς περιβαλλοντικούς όρους για πλήθος δραστηριοτήτων και χρήσεων (οικισμός, τουρισμός, βιομηχανία, μεταλλεία κ.ά.).

3.Με τις Ζώνες Συγκέντρωσης Συντελεστή Δόμησης, οι οποίες θεσμοθετούνται με το νέο πολεοδομικό νομοσχέδιο, που βρίσκεται στην τελική ευθεία της επεξεργασίας του και αναμένεται εντός του μήνα να δοθεί από τον αρμόδιο αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος Σ. Καλαφάτη για δημόσια διαβούλευση, ώστε ακολούθως να προωθηθεί για ψήφιση στη Βουλή και να γίνει νόμος του κράτους πριν από το τέλος του έτους.

Από το σύνολο των 12.500 μικρών οικισμών και οικισμών προ του 1923 που υπάρχουν στην ελληνική επικράτεια, δημιουργούνται κατά προτεραιότητα «ζώνες συγκέντρωσης συντελεστή δόμησης» στους 2.000 μικρούς και εγκαταλελειμμένους οικισμούς.

Εξετάζεται η δημιουργία τέτοιων ζωνών και σε πολεοδομικούς πόλους αστικών κέντρων της περιφέρειας. Αυτές οι ζώνες, σύμφωνα με το νομοσχέδιο προκαταβολικά απαγορεύεται και δεν θα μπορούν να δημιουργηθούν στα όρια των νομών Αττικής, Θεσσαλονίκης και Ηρακλείου Κρήτης, καθώς αυτές οι περιοχές χαρακτηρίζονται ως περιοχές υψηλής πολεοδομικής επιβάρυνσης.

Στο υπό κατάρτιση νομοσχέδιο προβλέπεται επίσης ότι στις «ζώνες συγκέντρωσης συντελεστή δόμησης» η αρτιότητα των οικοπέδων θα είναι κατά κανόνα έκτασης 400 τετραγωνικών μέτρων και ο μέγιστος συντελεστής δόμησης 0,5. Ως ελάχιστο εμβαδόν για τον καθορισμό ζώνης ορίζονται τα 5.000 στρέμματα. Οι «ζώνες συγκέντρωσης δόμησης» θα είναι αποκλειστικά περιοχές αμιγούς κατοικίας, θα πολεοδομούνται με ειδικό καθεστώς και απέχουν από οικιστικό κέντρο της περιοχής όχι πάνω από 20 χιλιόμετρα.

Οι δικαιούχοι

Το μέτρο θα αφορά μόνον συνεταιρισμούς οι οποίοι είναι ενεργοί και έχουν στην ιδιοκτησία τους δασικές εκτάσεις οι οποίες αποδεδειγμένα αγοράστηκαν προ του 1975 και η υλοποίηση της ένταξής τους στο σχέδιο πόλης ξεκίνησε προ του 1979. Η νέα ρύθμιση αναμένεται να εξαιρεί συνεταιρισμούς διακατεχόμενων εκτάσεων, που βρίσκονται σε αντιπαραθέσεις με το Δημόσιο για καταπατήσεις, παραχωρητήρια ρυτινοσυλλογής κ.λπ.

Ειδικότερα στο δασικό νομοσχέδιο, που παράλληλα προωθεί ο αναπληρωτής υπουργός Σ. Καλαφάτης προβλέπεται ότι «στην περίπτωση που η οικιστική αποκατάσταση των μελών του οικοδομικού συνεταιρισμού δεν είναι δυνατή λόγω της δασικής μορφής των εκτάσεων που απέκτησε πριν από την 11/6/1975 (ημερομηνία εφαρμογής του Συντάγματος) τότε ο αρμόδιος φορέας μέσω της “Τράπεζας γης” και κατόπιν εξουσιοδότησης από τον υπουργό Περιβάλλοντος δύναται να προβαίνει σε αγορά ακινήτων ή τμημάτων αυτών ιδιοκτησίας οικοδομικών συνεταιρισμών τα οποία βρίσκονται εν όλω η εν μέρει εντός ιδιωτικών δασικών εκτάσεων, με σκοπό δημιουργία τίτλων δικαιώματος μεταφοράς συντελεστή δόμησης, τους οποίους εν συνεχεία θα παραχωρεί έναντι ανταλλάγματος στον οικοδομικό συνεταιρισμό εντός ακινήτων που χαρακτηρίζονται ως ακίνητα υποδοχής συντελεστή δόμησης οικοδομικών συνεταιρισμών».

Δηλαδή στους οικοδομικούς συνεταιρισμούς που αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω της δασικής μορφής των εκτάσεων που κατέχουν, θα παρέχεται η δυνατότητα ανταλλαγής με διαθέσιμες δημόσιες γαίες.

Λύση για ρυμοτομούμενα και διατηρητέα

Μέσω της «Τράπεζας γης» και των Ζωνών Συγκέντρωσης Συντελεστή Δόμησης θα δοθεί λύση και σε περισσότερους από 55.000 ιδιοκτήτες τίτλων μεταφοράς συντελεστή δόμησης από διατηρητέα και ρυμοτομούμενα ακίνητα, οι οποίοι παραμένουν μετέωροι, με τίτλους που δεν μπορούν να υλοποιήσουν από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν ο σχετικός νόμος για τη μεταφορά συντελεστή δόμησης κρίθηκε αντισυνταγματικός από το ΣτΕ. Τα δικαιώματα δόμησης για ίσης αξίας επιφάνεια θα μπορούν να μεταφερθούν στις νέες Ζώνες Συγκέντρωσης Συντελεστή Δόμησης, ενώ θα δοθεί και δυνατότητα εναλλακτικής χρήσης. Ετσι, για παράδειγμα, ένας ιδιοκτήτης διατηρητέου που δεν μπορεί να χτίσει 500 τετραγωνικά μέτρα στην Αθήνα, λόγω της αρχιτεκτονικής προστασίας του κτίσματος, θα μπορεί να χτίσει και να αξιοποιήσει επιχειρηματικά ένα μικρό ξενοδοχείο σε ένα χωριό της Ηπείρου.

Πώς θα λειτουργεί η «Τράπεζα γης»

Η «Τράπεζα γης» προβλέπεται ότι θα είναι του Δημοσίου και θα διαχειρίζεται δικαιώματα ακινήτων με μεταφορά συντελεστή. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το νόμο ίδρυσής της (ν.4178/13) προβλέπεται ότι: Το ΥΠΕΚΑ θα εκδίδει τίτλο που ενσωματώνει το δικαίωμα μεταφοράς συντελεστή δόμησης.

Ο τίτλος θα είναι ονομαστικός και θα μεταβιβάζεται αποκλειστικά μέσω της ηλεκτρονικής διαδικασίας της «Τράπεζας γης», η οποία θα μπορεί:
* Να προβαίνει σε αγορά τίτλων δικαιώματος μεταφοράς συντελεστή δόμησης, με σκοπό τη δημιουργία ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων.
* Να μεταβιβάζει αποκτηθέντες τίτλους δικαιώματος μεταφοράς συντελεστή δόμησης για να νομιμοποιηθούν μεγάλες πολεοδομικές παραβάσεις, ή εξ ολοκλήρου αυθαίρετα κτίσματα.
* Να προβαίνει σε αγορά ακινήτων ή τμημάτων αυτών, ιδιοκτησίας οικοδομικών συνεταιρισμών ή ενώσεων οικοδομικών συνεταιρισμών που ολόκληρη η έκτασή τους ή μέρος αυτής βρίσκεται εντός ιδιωτικών δασικών εκτάσεων τους τίτλους θα παραχωρεί έναντι ανταλλάγματος στον συνεταιρισμό ή στην ένωση, προκειμένου να αποκτούν οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί δυνατότητα δόμησης.

Πηγή enet.gr (του ΑΡΓΥΡΗ ΔΕΜΕΡΤΖΗ)